Ευαγγέλιο του Αγώνα
“Το Ευαγγέλιο του Αγώνα”
Το ιερό Ευαγγέλιο του Αγώνα είναι ένα μικρό τετραβάγγελο, με τα κείμενα των τεσσάρων Ευαγγελιστών, την Αποκάλυψη του Ιωάννη και το βίο των Ευαγγελιστών στο τέλος. Το κείμενο είναι από τα πρώτα τυπωμένα κείμενα του 1812.
Το ιδιαίτερο αυτό κειμήλιο, το κείμενο του οποίου τυπώθηκε για πρώτη φορά το 1812 στη Βενετία, έχει φιλοτεχνηθεί από τον δάσκαλο αργυροχοΐας στην αυλή του Αλή Πασά, Αθανάσιο Τσιμούρη (μεγάλος Γιαννιώτης καλλιτέχνης) με την αρωγή άλλων Καλαρρυτινών τεχνιτών.
Η εμπρόσθια όψη απεικονίζει ανάγλυφα τη Σταύρωση του Χριστού και πλαισιώνεται από τις μορφές των Προφητών Δαυίδ, Σολομώντα, Δανιήλ και Ιερεμία στις τέσσερις γωνίες. Η οπίσθια όψη απεικονίζει ανάγλυφα την Ανάσταση του Κυρίου και πλαισιώνεται από τις μορφές των τεσσάρων Ευαγγελιστών Ματθαίου, Μάρκου, Λουκά και Ιωάννη στις τέσσερις γωνίες.
Εκπληκτική είναι η στάχωση του Ευαγγελίου με δύο μορφές αγγέλων και εξαπτέρυγα με χαραγμένο τ΄ όνομα του κατόχου “Σαλόνον Ησαΐα” (ανορθόγραφα) και την επιγραφή (ΤΕΤΡΑΒΑΓΓΕΛΟ) από τις πιο σπάνιες γραπτές αναφορές.
Η αξία του όμως είναι στον αχό που κουβαλάει, αχό γεμάτο ψιθυρίσματα από όρκους πίστεως για την Πατρίδα και τον Αγώνα, από ήχους όπλων και σπαθιών γεμάτο μυρωδιές από μπαρούτι, ανοιξιάτικα λουλούδια και αίμα, ο αχός της μάχης, εκεί στη Χαλκομάτα, όταν χτυπήθηκε ο Σαλώνων Ησαΐας την 23η Απριλίου του 1821.